اين مسجد در میان قلعه تخته‌پل در شهرستان نهر شاهی در پانزده‌کیلومتری باختر شهر مزار شريف موقعیّت دارد و از ساخته‌های دوۀ امیر عبدالرّحمان خان (1297 ـ 1318 هجری قمری1880/ ـ1901 میلادی) است. در همین محل، در سدۀ نهم هجری قمری/ پانزدهم میلادی در زمان تیموريان نیز مسجدی وجود داشته است که سلطان حسین بايقرا در هنگام سفر خود به ده خیران بلخ در نزديکی آن فرود آمده بود.
اين مسجد بدون مناره و دارای سه گنبد با نورگیرهايی به شکل رواق، 11 رواق و 4 چله‌خانه در دو جانب شمالی و جنوبی محراب و 4 چله‌خانه ديگر بر فراز آنها از گِل و خشت پخته و خام به اندازۀ 28 در 28 در 5 سانتی‌متر می‌باشد. راه چله‌خانه‌های بالايی از طرف جنوب مسجد است. (،75 صص 243 ـ 244) سقف گنبدها، تاق‌ها، رواق‌ها و محراب و روی درونی ديوارهای آن مقرنسکاری و گچ‌بری با نگاره‌های هندسی و نقشه‌ای رنگی از گُل و گیاه شده اند. به گفتۀ نانسی (،82 ص 54( رنگآمیزی بخش‌های درونی اين مسجد نوعی از آن کارهای هنری است که در سدۀ نوزدهم میلادی مورد پسند مردم بود.
پهنای ديوارهای مسجد 160 سانتی‌متر است. حجرۀ ساده و گنبدی‌يی با چند تاق در شمال مسجد با اندازۀ 3،30 در 3،80 متر و همچنین در جنوب مسجد اتاق کوچکی که با 14 پلّه‌گان به پشت بام راه دارد از، ديگر ملحقات اين مسجد اند. (،121 صص 84 ـ85 )
اين مسجد که روزگاری در آن نماز آدينه نیز گزارده می‌شد، در سال 1306 قمری/ 1888 میالدی هنگامی که امیر عبدالرّحمان‌خان مرکز استان بلخ را از تخته‌پل به شهر مزار شريف انتقال داد رو به ويرانی گذاشت (،121 ص 83) و اکنون متروک است. اين مسجد در سال‌های 1385 و 1386 هجری خورشیدی2006/ و 2007 میلادی از سوی وزارت اطّلاعات و فرهنگ کشور توسّط يک شرکت خصوصی مرمت حفاظتی شده است. در اين مرمت‌کاری از مخلوط ريگ و چونه نیز کار گرفته شد و ازپیچ و مهره‌های آهنی برای آن کمربندی ساخته شد و سطح بام‌های آن با خشت‌های پخته مربّعی و هنگافی از آمیزۀ ريگ و چونه پوشانیده شد. واپسینبار اين مسجد از 11 ارديبهشت تا 30 بهمن 1393 هجری خورشیدی/ 1 مه 2014 تا 19 فوريۀ 2015 میلادی از سوی وزارت اطّلاعات و فرهنگ کشور به همياری مالی کشور شاهی ناروی به هزينه 45 هزار دالر آمريکايی توسّط بنیاد فرهنگی آغاخان مرمت حفاظتی اساسی شد و در اين مرمت تحکیم عايق‌کاری آجری بام‌ها و شکست‌وريخت ديوارهای آن صورت گرفت. (75 صص 245 ـ 246)
منبع: جاذبه‌های گردشگری بلخ، نوشته محمد صالح خلیق. صص 384 – 386
